Een verhaal over
Bezoek aan de zelliges fabriek
Een bijzonder productieproces dat tijd vergt
De term ‘handgemaakt’ zie je tegenwoordig op heel veel producten staan, maar is het vaak de vraag in hoeverre er echt handwerk aan te pas komt.
Bij de zelliges weet je zeker dat het een authentiek handgemaakt product is. Het is een intensief productieproces dat meerdere dagen in beslag neemt en door vele handen gaat voordat het eindproduct als wandtegel eindelijk klaar is om gebruikt te worden.
Klei uit Fez vormt de basis voor zelliges
De belangrijkste grondstof voor de Marokkaanse zelliges is de klei. Deze wordt uitsluitend in Fez en directe omgeving gewonnen en staat bekend om zijn uitstekende kwaliteit voor het produceren van terracotta (en dus ook geglazuurde tegels zoals zelliges en bejmat tegels).
De fabriek waar onze zelliges worden geproduceerd krijgen droge blokken klei die moet worden vermengd met water om het tot een werkbare emulsie te maken. De blokken droge klei worden in een vierkant bassin ( een zuba genaamd) geplaatst en vervolgens wordt er water aan toegevoegd. Daarna wordt de klei vermengd met water door deze te kneden met ouderwets kneden met voetenwerk.
Wanneer de klei voldoende is gemengd, wordt de klei in rechthoekige mallen geplaatst en deze te drogen gelegd. Het drogen duurt circa 3 tot 5 dagen. Daarna is de klei voldoende droog om te worden bewerkt tot zellige. Dit betekent dat de rechthoekige plak klei in twee wordt gesneden en met behulp van een klopper wordt platgeslagen tot een biscuit van circa 15mm dikte. Eventuele oneffenheden, zoals kleine gaatjes in de klei, worden door de ambachtslieden gladgestreken. Daarna plaatsen zij een zwaar ijzeren mal op de klei en snijdt hij de klei rondom de mal weg. Vervolgens worden de uitgesneden plakken klei nog 2 dagen te drogen gelegd.
Eerste keer bakken van de klei
Nadat de klei nog enkele dagen heeft gedroogd, wordt het voor de eerste keer in de oven geplaatst. De tegels worden als een kaartenhuis in de ovens geplaatst. Dit zorgt voor een optimale luchtstroom langs alle tegels en voert zo het resterende vocht van de klei af. Het bakproces duurt zo’n 5 uur, waarbij de eerste twee uur de deur van de oven open wordt gelaten, zo kan het resterende vocht gemakkelijk uit de klei verdampen.
Na het bakproces is de grijze klei verandert in een lichtbeige harde plak dat biscuit wordt genoemd. De plakken biscuit worden door de ambachtlieden gecontroleerd op oneffenheden en vervolgens gebracht naar de volgende afdeling die het glazuren van het biscuit uitvoert.
Glazuur geeft de zellige zijn unieke kleur
Het glazuren van het biscuit gaat in snel tempo waarbij er maar liefst drie personen aan te pas komen. De eerste persoon zorgt voor een contstante toevoer van biscuit tegels. De tweede persoon brengt het glazuur op het biscuit aan. Dit doet hij/zij door met zijn/haar hand het biscuit te bestrijken met glazuur om vervolgens het biscuit met de bovenzijde geheel in het glazuur te dopen. De derde persoon staat klaar om de geglazuurde biscuits in houten droogrekken te plaatsen en deze naar de oven te brengen voor de volgende fase, namelijk het afbakken van het biscuit naar zellige.
Als het biscuit met de verse glazuurlaag de tweede keer in de oven gaat, worden deze opnieuw gebakken. Dit keer tot een temperatuur van zo’n 980-1000 graden. Het zogenaamde afbakken van de handgemaakte tegels duurt circa 9 uur. Pas daarna is het glazuur voldoende gebakken en uitgehard. Het duurt dan nog zo’n 6 uur voordat de oven voldoende is afgekoeld dat de zelliges eruit gehaald kunnen worden.
Zelliges in alle vormen en kleuren
De laatste stap in het productieproces is misschien wel het meest indrukwekkend om te zien. De zelliges die uit de oven komen zijn namelijk net iets groter dan 10x10cm. De gewenste vorm wordt op het zellige getekend en door de ambachtslieden met beitels en uiterste precisie uitgehakt. De zelliges staan bekend om hun rijke vormen en oneindige keuze in kleurtinten en niets is minder waar.
Daar waar wij ons standaardassortiment hebben ingericht met uitsluitend zelliges in 10x10cm formaat, is vrijwel iedere denkbare vorm mogelijk, zoals schaaltjes, driehoeken, sterren, trapezium of hexagonaal. Uiteraard kunnen wij deze op bestelling ook leveren voor jouw droomwand. Nieuwsgierig naar de mogelijkheden? Neem contact met ons op!
Vraag hier onze gratis brochure aan
Ben je op zoek naar een wandtegel voor jouw droomwand? Kom langs in onze showroom in Ameide of bekijk ons assortiment online. Liever eerst onze brochure ontvangen? Bestel hier jouw gratis exemplaar.
